Απλή μορφή
Μέχρι τώρα, μάθαμε να κλείνουμε στην ευγενική μορφή, στους τέσσερις χρόνους της οριστικής έγκλισης, ρήματα επίθετα και ουσιαστικά .
Όμως υπάρχουν περιπτώσεις που δεν χρειαζόμαστε την ευγενική μορφή όπως :
όταν μιλάμε σε οικογενειακό φιλικό περιβάλλον,
όταν γράφουμε ημερολόγιο,
όταν μιλάμε σε άτομα που βρίσκονται χαμηλότερα από μας στην ιεραρχία
όταν φτιάχνουμε δευτερεύουσες προτάσεις
όταν φτιάχνουμε διάφορες γραμματικές δομές
Σε αυτές τις περιπτώσεις χρησιμοποιούμε την απλή μορφή των μερών του λόγου.
Απλή μορφή : ουσιαστικά και επίθετα
Όπως γνωρίζουμε, τα ουσιαστικά και τα な επίθετα δεν κλείνονται τα ίδια αλλά καθορίζονται από το ρήμαですπου έχουν δίπλα τους .
Το ρήμα です στην απλή μορφή κλίνεται στους χρόνους ως εξής:
です→だ
じゃないです->じゃない
でした→だった
じゃなかったです→じゃなかった
Τα いεπίθετα μετατρέπονται πολύ εύκολα από την ευγενική στην απλή τους μορφή απλώς και μόνο αφαιρώντας τελείως του ですτέλος τους.
Απλή μορφή : Ρήματα
Τα ρήματα που ανήκουν στην πρώτη κατηγορία σχηματίζουν την απλή μορφή σύμφωνα με τα παρακάτω :
Κατάφαση μη παρελθοντικού: μετατροπή της τελευταίας συλλαβής της ρίζας του ρήματος από ήχο ι σε ήχο ου .
Άρνηση μη παρελθοντικού: μετατροπή της τελευταίας συλλαβής της ρίζας του ρήματος από ήχο ι σε ήχο α + ない.
* Αν η συλλαβή είναι σκέτο あ τότε αυτό μετατρέπεται σε わ.
**το ない λειτουργεί ως い επίθετο και έτσι η άρνηση παρελθοντικού σχηματίζεται μετατρέποντας την κατάληξη い σε かった και αφαιρώντας το ρήμα です。
Κατάφαση παρελθοντικού : σχηματίζουμε την μορφή て του ρήματος και μετατρέπουμε το てσε た και του で σε だ αντίστοιχα .
Για τα ρήματα που ανήκουν στην κατηγορία 2 τα πράγματα είναι πιο απλά:
Κατάφαση μή παρελθοντικού: ρίζα ρήματος + る
Άρνηση μη παρελθοντικού: ρίζα ρήματος +ない
Κατάφαση παρελθοντικού: ρίζα ρήματος +た
Άρνηση παρελθοντικού なかった
Συχνά ονομάζουμε ολόκληρη την έγκλιση/χρόνο των ρημάτων ενός χρόνου ανάλογα με την κατάληξη που παίρνουν τα ρήματα της δεύτερης κατηγορίας. Έτσι έχουμε τη μορφή る、ない、た 、て κ.ο.κ.
Τα ρήματα της τρίτης κατηγορίας
しますκαι きます σχηματίζουν την απλή μορφή ως εξής:
しますーする
しませんーしない
しましたーした
しませんでしたーしなかった
きますーくる
きませんーこない
きましたーきた
きませんでした一こなかった
Προσοχή! あります→ある *ありません→ない*ありました→あった*ありませんでした→なかった
Απλή μορφή: Καθημερινή Ομιλία
Η απλή μορφή των στοιχείων μπορεί να χρησιμοποιηθεί κανονικά στις προτάσεις στη θέση της ευγενικής μορφής χωρίς σημαντικές αλλαγές στη δομή της πρότασης.
Προσοχή! Μπορεί να παραληφθούν τα μόρια は、を、が、へ αν είναι εύκολο να εννοηθούν.
Στο προφορικό λόγο (ή την γραπτή απόδοση του) μπορεί επιπλέον να παραληφθεί το τελικό μόριο か των ερωτήσεων
Απλή μορφή: Δευτερεύουσες προτάσεις
Μία ακόμη πολύ σημαντική λειτουργία της απλής μορφής είναι η δημιουργία δευτερευουσών επεξηγηματικών προτάσεων.
Έτσι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μια ολόκληρη πρόταση ως επεξήγηση μπροστά από ένα ουσιαστικό απλώς μετατρέποντάς την σε απλή μορφή.
Η μετάφραση όπως πάντα γίνεται ανάποδα από το κάθε σημείο στίξης και στην περίπτωση των επεξηγηματικών προτάσεων απλά προσθέτουμε ένα επιπλέον "που" μετά το ουσιαστικό που επεξηγείται ώστε να ρέει καλύτερα ο λόγος στα ελληνικά.
Οι επεξηγήσεις μπορεί να αφορούν οποιοδήποτε ουσιαστικό της πρότασης, όπως
του θέματος, του αντικειμένου, κάποιου προσδιορισμού.
Δομή πρότασης με επεξήγηση
しゅうくだいのこたえをかいたかみはいえでわすれました。
わたしがつくたケーキはたべてください。
Οι δευτερεύουσες δεν έχουν ποτέ θέμα, το υποκείμενο τους δηλώνεται με がήの.
Προσοχή! Στο は του θέματος σταματάμε σαν να ήταν σημείο στίξης.
たなかさんはわたしのつくたケーキをたべてよかった。
きょうこさんはこうえんで はしった ひにあめがふり。
