Τα ρήματα
Όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενες ενότητες οι καταλήξεις είναι πολύ σημαντικές στην ιαπωνική γλώσσα. Έτσι και η κλίση των ρημάτων γίνεται αλλάζοντας την κατάληξή τους. Στα ιαπωνικά τα ρήματα κλίνονται σε τέσσερις χρόνους,που ουσιαστικά όμως πρόκειται για δύο χρόνους σε κατάφαση και άρνηση.
Μη Παρελθοντικός
• Περιλαμβάνει τους ελληνικούς χρόνους ενεστώτα και μέλλοντα. Συχνά αναφέρεται απλά ως ενεστώτας.
• Έχει καταλήξεις ます για την κατάφαση και ません για την άρνηση στην ευγενική μορφή της οριστικής έγκλισης των ρημάτων.
Παρελθοντικός
• Περιλαμβάνει τον αόριστο παρατατικό και τον παρακείμενο. Συχνά αναφερόμαστε σε αυτόν το χρόνο ως αόριστο.
• Χρησιμοποιεί τις καταλήξεις ました για την κατάφαση και ませんでした για την άρνηση στην ευγενική μορφή της οριστικής έγκλισης των ρημάτων.
Βασική Δομή Πρότασης
Οι απλές προτάσεις διαμορφώνονται ως εξής:
Παρατηρούμε ότι:
Το θέμα βρίσκεται στην αρχή και το ρήμα βρίσκεται στο τέλος της πρότασης.
Το υποκείμενο μπορεί να λείπει συχνά είτε επειδή ταυτίζεται με το θέμα της πρότασης είτε επειδή εννοείται εύκολα. Επιπλέον το θέμα μπορεί να παραφληθεί αν έχει αναφερθεί ήδη ή αν είναι προφανές για ποιο πράγμα μιλάμε.
Τα μόρια βρίσκονται μετά από τις λέξεις που προσδιορίζουν.
Δεν υπάρχουν κενά μεταξύ των λέξεων (παρόλα αυτά συναντάμε κενά στα προγράμματα αρχαρίων για διευκόλυνση των σπουδαστών).
Σημείωση: Στις αρνητικές προτάσεις συχνά το μόριο を αντικαθίσταται από το μόριο は
Καταφατικές Προτάσεις
今日は魚を食べます。
το きょう είναι το θέμα της πρότασης αλλά δεν είναι υποκείμενο και ακολουθείται από το μόριο は .
το υποκείμενο είναι το わたし το οποίο σημαίνει εγώ . Επειδή είναι προφανές, έχει παραληφθεί.
Το άμεσο αντικείμενο δηλώνεται με το μόριο を. Αν όμως το ρήμα είναι αμετάβατο (όπως το δουλεύω) τότε δεν υπάρχει άμεσο αντικείμενο. Αν το ρήμα χρειάζεται έμμεσο αντικείμενο τότε αντί για を βάζουμε に:
友だちにあいます。
το ρήμα βρίσκεται σε κατάσταση μη παρελθόντος και μπορεί να μεταφραστεί ως ενεστώτας: τρώω ή σαν μέλλοντας: θα φάω, ανάλογα με το περιεχόμενο του υπόλοιπου κειμένου. Αν θέλαμε να πούμε έφαγα θα χρησιμοποιούσαμε με την κατάληξη ました χωρίς καμία άλλη αλλαγή στην πρόταση.
Οι ερωτήσεις δημιουργούνται απλά προσθέτοντας το μόριο か στο τέλος της πρότασης: 魚を食べますか。
Αν χρειαζόμαστε περισσότερες πληροφορίες από ένα "ναι ή όχι" μπορούμε να χρησιμοποιούμε ερωτηματικές λέξεις στην θέση όπου θα έμπαινε η απάντηση. なにを食べますか。
Αρνητικές Προτάσεις
田中さんは本は読みません。
Το θέμα με το υποκείμενο ταυτίζονται και σε αυτήν την περίπτωση επικρατεί το μόριο は.
Η βασική δομή παραμένει ως έχει αλλά το を αντικαθίσταται με το o は.
Το ρήμα σημαίνει δεν διαβάζει ή δεν θα διαβάζει
Αν θέλαμε να πούμε δεν διάβαζε θα χρησιμοποιούσαμε την κατάληξη ませんでした .
Οι ερωτήσεις σχηματίζονται απλά με την προσθήκη του μορίου か στο τέλος τους :
たなかさんはほんはよみませんか。
όταν γνωρίζουμε το όνομα ή τον τίτλο του συνομιλητή μας το χρησιμοποιούμε ακόμα και όταν του απευθυνόμαστε απευθείας.
Προσοχή! Οι ερωτήσεις στην άρνηση συχνά χρησιμοποιούνται για να προτείνουμε μία δραστηριότητα σε κάποιον. Σε αυτήν την περίπτωση απαντάμε είτε με το ρήμα και την κατάληξη ましょう
ή すみませんちょっと/だめです。